نمونههایی از رفتارهای آندسته از رانندگان خطوط بین راهی که چهبسا، باعث دلخوری و فراری شدن! بسیاری از مسافران میگردد:
در بیشتر مواقع هم، یک راننده، شغل اصلیاش، رانندگی نیست و در کنار شغل دیگر و شغل اصلیاش، رانندگی را انتخاب میکند.
- در کشورهای پیشرفته و توسعهیافته، حتی در برخی از همین کشورهای همسایه حوزه خلیج فارس، توجه زیادی به بهبود روابط بین راننده با مسافران میشود و برای این منظور، دورههای آموزشی گوناگونی را هم برای آموزش رانندگان، برگزار میکنند که طی آن، رانندگان با فراگیری آموزش معیارهای صحیح رفتاری و اخلاقی، روشهای علمی برای شناخت روحیات مسافران و کلاً، روش مناسب برخورد با مسافر در هر شرایطی، میتوانند در ارائه بهترین خدمات و برخورد با مسافران، موفق عمل نمایند و در نهایت، باعث رضایت و جذب بیشتر مسافر شوند اما در ایران، متأسفانه و در بیشتر موارد، برخی از رانندگان یا در واقع بیشتر رانندگان، از علم و سواد لازم و کافی تعامل با مسافر برخوردار نیستند و از کوچکترین نحوه برخورد صحیح با مسافر، اطلاعی ندارند.
مسافر بین راهی موضوع بحث، در واقع شخصی است که با وسیله نقلیه خاصی، در ساعتی مشخص و در زمان معینی، برای هدف یا اهداف معینی، مانند: درمان، دیدار، کار، حضور در دادگاه، حضور در فرودگاه شهری دیگر برای سفر به شهری دیگر یا سفر به خارج از کشور و … ، بهتنهایی یا به همراه خانواده یا با سایر آشنایان خود، از نقطهای به نقطه دیگر، سفر می کند و در ازای آن، هزینه معینی را به عنوان کرایه، به راننده میپردازد و تمایل هم ندارد در این فاصله زمانی و مکانی، خود و همراهانش، دچار حاشیههای مختلفی شوند؛ چیزی که معمولاً توسط برخی از رانندگان حتی سابقهدار اما غیرحرفهای و به طور خواسته یا ناخواسته، ایجاد و تحمیل میشود.
در کشورهای پیشرفته و توسعهیافته، حتی در برخی از همین کشورهای همسایه حوزه خلیج فارس، توجه زیادی به بهبود روابط بین راننده با مسافران میشود و برای این منظور، دورههای آموزشی گوناگونی را هم برای آموزش رانندگان، برگزار میکنند که طی آن، رانندگان با فراگیری آموزش معیارهای صحیح رفتاری و اخلاقی، روشهای علمی برای شناخت روحیات مسافران و کلاً، روش مناسب برخورد با مسافر در هر شرایطی، میتوانند در ارائه بهترین خدمات و برخورد با مسافران، موفق عمل نمایند و در نهایت، باعث رضایت و جذب بیشتر مسافر شوند اما در ایران، متأسفانه و در بیشتر موارد، برخی از رانندگان یا در واقع بیشتر رانندگان، از علم و سواد لازم و کافی تعامل با مسافر برخوردار نیستند و از کوچکترین نحوه برخورد صحیح با مسافر، اطلاعی ندارند.
در بیشتر مواقع هم، یک راننده، شغل اصلیاش، رانندگی نیست و در کنار شغل دیگر و شغل اصلیاش، رانندگی را انتخاب میکند یا به دلیل نبودن شغل، به رانندگی روی میآورد که همه اینها، باعث عدم آشنایی در تمام شؤونات نرمافزاری و سختافزاری شغل رانندگی و افت نحوه شناخت و تعامل بین راننده با مسافر میگردد.
نمونههایی از رفتارهای آندسته از رانندگان خطوط بین راهی که باعث دلخوری و فراری شدن! مسافران میگردد:
- اعمال انواع رفتارهای تبعیضآمیز، از سوی راننده نسبت به مسافران، اعم از: مبلغ کرایه، جای نشستن، تعارف خوراکی، کمک در حمل بار مسافر در همان فاصله کوتاه مثلاً تاکسی تا سواری، رساندن به محل مورد نظر در شهر مقصد، برداشتن مسافر از دم در، در مبداء، خطاب کردن با عناوین خاص و مواردی از این قبیل.
- بیتوجهی راننده به خرابی مداوم یا موقتی سیستمهای گرمایشی (بخاری) و سرمایشی (کولر) که بعضاً، سیستمهای گرمایشی و سرمایشی، دچار خرابی میگردد و یا از تنظیم، خارج میشود و راننده، یا از آن مطلع نیست یا اینکه خود مطلع است اما اهمیتی نمیدهد که نتیجتاً، داخل ماشین، یا آنقدر گرم میشود که قابل تحمل نمیشود و یا آنقدر، سرد میشود که مسافر معذب میشود و آخرسر هم، برخی از رانندهها، هیچوقت نمیتوانند دمای متعادل را تنظیم کنند و بعضاً هم، با توجیهها و اظهارنظرهای غلط، مانند اینکه در همه این مدل از ماشینها، بخاریها اینشکلیاند و همگی اشکال دارند، موضوع را خاتمه میدهند. بعضاً میبینی یک راننده، مدت حتی دو سال است نتوانسته و نخواسته یک بخاری را درست کند و هردفعه، آن را به بعد موکول کرده اما همین راننده، میبینی در گرفتن کرایه اضافی، جزو فعالان، پیشگامان و خطشکنان میشود و دلیل افزایش کرایه را با همان سواد زیر دیپلمش و با انواع فرمولهای اقتصادی تورم، تحلیل و تجزیه میکند.
- بیتوجهی به خرابی لاستیکهای درها که باعث ورود هوا از درز درها به داخل ماشین و اذیت مسافران میشود.
- از کار انداختن امکان باز و بسته شدن شیشههای عقب و جلو توسط راننده و قفل کردن درها و محدود کردن مسافران که این عمل، در واقع برای ایمنی کودکان بوده و برای بزرگسالان، ضمن اینکه توهین محسوب میشود، به نوعی نادیده گرفتن حقوق مسافران هم میباشد که علاوه بر آن، در تصادفات و آتشسوزیهای احتمالی، موجب محدودیت و محبوس شدن مسافران میشود.
- نفوذ و ورود هوا از جعبه ماشین به داخل ماشین به دلیل باز بودن جعبه یا جانیفتادن درست صندلیهای عقبی در جای خود و وجود فاصله بین صندلی و پشتی که برای سرنشینهای صندلیهای عقب، گاهی آزاردهنده میشود.
- در برخی مسیرها و در کنار جادهها، افراد بومی آن منطقه، اقدام به فروش و عرضه محصولات و میوههای محلی و جنگلی، مانند تمشک، هندوانه و … میکنند که برخی از رانندهها، برای خرید خود یا مسافری، نگه میدارند که زمانی برای این کار گذاشته میشود و این اتلاف وقت، معمولاً باعث دلخوری دیگر مسافرانی که عجله دارند و برای کار خود، برنامهریزی کردهاند، میگردد.
- عدم توجه به اصل اخلاقمداری از سوی برخی رانندهها که طی آن، اسرار و زندگی شخصی و کاری مسافران، بهویژه مسافران ثابت و دائمی خود را در اختیار دیگرمسافران، قرار میدهند.
- افزایش خودسرانه کرایهها، صرفاً با توجیهها و بهانههای غیرمنطقی و غیرمستند، مانند اظهار اینکه همه رانندهها، همین کرایه را میگیرند! و یا هزینههای زندگی، بالا است و صرف نمیکند و یا همین دیروز، فلان مبلغ را برای ماشین خرج کردهام و مواردی از این قبیل و توجیهات و بهانههای غیرمنطقی که هیچ ارتباطی با مسافر ندارد اما در نهایت هم، منجر به مطالبه و دریافت کرایه بیش از نرخهای مصوب یا نرخ متعارف میشود. بعضاً هم برخی از رانندهها، خیلی خودسرانه و البته ناشیانه که هر مسافر حتی بیسواد و یا بیتوجهی هم متوجه جعلی بودن و تقلبیبودن آن میشود، نوشتهای را پرینت میکنند و با نام اتحادیه صنفی، پایانه مربوط یا امثال آن، کرایه جدید را اعلام و درج میکنند و زیرش هم شماره تماس همکارانشان را که از همان قماش هستند و باهم هماهنگ شدهاند، مینویسند با اعلام اینکه در صورت تمایل به راستیآزمایی! یا داشتن هرگونه سؤال، میتوانید با این شمارهها تماس بگیرید.
- نگه داشتن خودرو در جایی غیر از ایستگاه مشخص و تثبیتشده در شهر مقصد و بعضاً پیاده کردن زودتر و زودهنگام مسافر در محلی دورتر و نرسیده به ایستگاه ثابت؛ توضیح اینکه: اکثریت مسافران، ترجیح میدهند همیشه و در همه حال، در ایستگاه ثابت، پیاده شوند تا اینکه گاهگداری هم حتی به داخل شهر برده بشوند؛ چیزی که رانندگان از آن غافلند و معمولاً این بعضاً به داخل شهر بردنها را خدمت و لطف به مسافر میدانند و مطرح میکنند.
- محول کردن کار خود به مسافر، مانند: کمک گرفتن در بین راه در مورد تعویض لاستیک، آوردن وسایل از جعبه، چایی گرفتن برای راننده و مواردی از این قبیل.
- راننده باید به بهداشت داخل و خارج سواری، اهمیت بدهد. بعضاً دیده شده صندلیها و روکشهای صندلی یا زیرپاییها و … از تمیزی لازم و کافی برخوردار نیستند یا اینکه شب گذشته، خودرو در بیرون مانده و شیشه باز بوده و باران و برف باریده و صندلیهای نزدیک به شیشهها، خیس آب شده که راننده باید به اینگونه موارد، دقت نماید.
- استفاده از بوقهای نامعمول و ممتد در مبداء برای جمعآوری مسافر که هم، برای سرنشینها آزاردهنده است و هم برای رهگذران و صاحبان مغازهها و خانهها.
- بعضی از رانندگان، با وجود و در حین حضور سایر سرنشینان، مسافری را به محل کار یا منزل میرسانند! این مورد، بیشتر در شهر محل زندگی اتفاق میافتد که مسافر به هر دلیلی، مانند: وجود بار و وسایل، بیماری و … تقاضای رساندن وی به دم در را میکند و راننده هم میپذیرد؛ درحالی که راننده به هر دلیلی مانند دریافت هزینه اضافی یا حتی دلیل انساندوستانه، اگر تمایل به ارائه چنین خدمت و لطفی دارد، اصولاً باید بعد از پیاده کردن همه سرنشینها در ایستگاه مربوط، این کار را انجام دهد.
- در برخی از موارد، راننده به هر دلیلی از سرنشین جلویی میخواهد در صندلی عقب بنشیند تا مثلاً مسافر خانم یا پیرزن یا پیرمردی به خاطر مشکلات جسمی یا معلولیت یا به هر دلیل دیگری، در صندلی جلویی بنشیند که راننده چنین اختیار، اجازه و حقی را ندارد و این تصمیم، بر عهده سرنشین جلویی که قبلاً در صندلی جلویی نشسته، میباشد.
- محول کردن کاری که در مبداء به عهده راننده سپرده شده به مسافران؛ مانند اینکه بعضاً راننده به جهت نرفتن به داخل شهر، مواردی مانند: وصول چک، دادن نامه اداری به سازمانی، کالا و … را که به آنها تحویل داده شده و در قبال آن، مسؤولیت دارند و مبلغی هم دریافت کردهاند، به مسافر تحویل میدهند و از مسافر میخواهد آن را به مقصد برساند. این عمل، ضمن اینکه بیاحترامی به مسافر و نادیده گرفتن حقوق مسافر است و بعضاً موجب اتلاف وقت مسافر در شهر مقصد هم میشود، در صورت بروز مشکل و به سرقت رفتن آن کالا و امانتی که به راننده سپرده شده، مشکلاتی را در پی خواهد داشت.
- استفاده از موسیقیهای غیرمعمول و گاهی مبتذل و کوچهبازاری؛ با توجه به اینکه مسافران، از هر طبقهای و با هر سلایق مختلف هستند؛ بهویژه در وقتی که در کنار خانواده هم باشند؛ موجب ناراحتی و اعتراض میشود. چنین رانندههایی، بعضاً هم صدای موسیقی را بیش از حد بلند میکنند و گاهی هم از نوحه یا موسیقی با متن زبانهای دیگر استفاده میکنندکه برای برخی مسافران، نه تنها جالب نیست بلکه آزاردهنده هم ممکن است باشد.
- برخی رانندهها، با خیال و تصور خوشخدمتی و لطف، به دم در منزل مسافر میروند؛ غافل از اینکه برخی از همین مسافران، بنا به هر دلیلی، تمایل ندارند و نمیخواهند آدرس منزل وی را مسافرانی که قبل از او در ماشین نشستهاند، بشناسند و بدانند؛ چیزی که بیشتر رانندگان از آن غافلند.
- برخی رانندهها، علاوه بر اینکه به دم در منزل مسافر میروند که کار صحیحی نیست، ضمن آن، از بوقهای مکرری هم استفاده میکنند که باعث آزار همسایگان و حتی سایر اعضای خانواده آن مسافر میشوند.
- بعضی از رانندهها، به بهانهها و حیل مختلف، با مسافر خانم، تا مقصد همصحبت میشوند! در حالی که یک راننده بین راهی، در مورد مسافر خانم باید رعایت نکاتی مانند آنچه را که آورده میشود، بکند:بسیار محترمانه با آنها رفتار گردد؛ به آنها به چشم عضوی از خانواده خود بنگرد؛ از صحبتهای غیرضروری، نابهجا و همچنین سؤالات شخصی خودداری کند. مراقب باشد تا شخصی دیگر از مسافران، به حریم آنها وارد نشود و مزاحمتی برایش ایجاد نکند و در صحبت ضروری با آنان، متین، سنگین و باوقار باشد.
- بعضاً راننده، سطح تحصیلات، نوع شغل، میزان حقوق، محل زندگی مسافر یا مواردی از این قبیل اطلاعات شخصی مسافر بیشتر ثابت و آشنا یا حتی غیرثابت خود را در بین صحبتهایش و به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، به سایر مسافران اعلام میکند که شاید برای مسافر، خوشایند نباشد و مایل به این افشاگریها نباشد.
- گاهی راننده در بین صحبتهایش، به مسائل ایدئولوژیک ورود میکند و بحثهایی را مطرح میکند که برای برخی از مسافران، مشکل ایجاد میشود و مسافر، ناگزیر از پاسخگویی میگردد و موجب بحث و مناظره میگردد و یا اینکه راننده، در بین گفتوگوها مثلاً به صراحت اعلام میکند: من نماز نمیخوانم! که مصداق عینی، تظاهر و تجاهر است.
- بعضاً اتفاق افتاده راننده و یا یک مسافر، نسبت به ائمه و پیامبر و کتب آسمانی و سایر اعتقادات، دروغ بسته یا به تمسخر گرفته و توهینی در این میان شده که ضمن رعایت چنین موضوعاتی از سوی شخص راننده، راننده خود نیز باید جلوی این موارد را بگیرد تا در بین او و سایر مسافران، تنش و نزاع به وجود نیاید.
- تماسهای مکرر و ارسال پیامک از سوی راننده به مسافر، برای هیچ مسافری جالب و قابل قبول نیست؛ راننده با خیال هماهنگی و لطف، این کارها را انجام میدهد؛ درحالی که این لطف، برای برخی مسافران، مصداق عینی مزاحمت است.
- برخی از رانندهها، بازارگرمی میکنند و منت هم سر مسافر میگذارند و مثلاً به دروغ میگویند: امروز قرار نبوده مسافرکشی بکند و به خاطر وی آمده یا مواردی از این قبیل.
- بیاهمیتی راننده به صداهای اضافی و مکرر فنی داخل خودرو یا موتور و حل نکردن آن که باعث آزار مسافران میگردد.
- کوتاهی پشتی صندلیهای عقب که مانع تکیه کردن سرنشینهای عقبی شده و موجب درد گردن میشود.
- بعضی اوقات، مسافری که در صندلی جلویی نشسته، صندلی را بیشتر میخواباند یا به عقب میکشد که سرنشین عقبی، معذب میشود و چهبسا نمیتواند عنوان کند که راننده لازم است دقت نماید و قبل از حرکت، موضوع را تذکر بدهد و حل کند.
برخی از سواریهای بین راهی، فاقد کمربند ایمنی هستند و مسافری که عادت دارد و مقید به استفاده از کمربند است، دچار مشکل میشود.
- حمل حیوانات، اعم از: سگ، گوسفند، انواع پرنده و … که حتی در صورت حمل در جعبه خودرو، به دلیل بهداشتی، بو، سر و صدا و نگرانی از بیماری مسری مشترک بین حیوان و انسان و … موجب آزار برخی مسافران میگردد.
- حمل بارهای مسألهدار، مشکلزا، ممنوعه و خطرناک، مانند: کپسول گاز پیکنیکی، انواع اسیدها، انواع مواد منفجره، کالاها و محصولاتی که احتمال ایجاد احتراق دارد، محصولات سمی و کلاً مواردی که سلامتی و ایمنی مسافران را به خطر میاندازد؛ حتی بسته یا دبه ترشیهای خوراکی و یا سیر و سرکه و مواردی از این قبیل که بویش احتمالاً برای برخی از مسافران آزاردهنده باشد.
سوختگیری بنزین یا گاز، باید قبل از سوار کردن مسافران و در وقت آزاد راننده، اتفاق بیفتد نه در حین مسافرت؛ چیزی که خیلی از رانندهها، آن را رعایت نمیکنند و در بین راه، به خصوص در مسیرهای کوتاه که طول زمان این اقدام به سوختگیری، با توجه به کل زمان مسیر، بیشتر محسوستر است، همراه با مسافران، اقدام به سوختگیری میکنند.
- طبق مقررات جاری، هنگام سوختگیری با گاز باید راننده و مسافران پیاده شوند؛ چیزی که بسیاری از رانندگان رعایت نمیکنند و حتی در صورت پیاده شدن مسافر اعلام میکنند لازم نیست پیاده بشوید!
- برخی از رانندهها، به دلیل خساست یا شارژ نداشتن یا به هر دلیل دیگری، تقاضا میکنند از تلفن همراه مسافر، استفاده بکنند و مثلاً باری را که قرار است به شخصی در شهر مقصد برسانند، خبر بدهند و هماهنگی کنند که بعضاً طرف مقابل، پاسخ نمیدهد؛ بعد از پیاده کردن مسافران، شخص مقابل، با مسافری که تماس با خط وی بوده، تماس میگیرد و موجب مزاحمت وی میگردد.
- بعضاً راننده، بقیه پول کرایه را برمیگرداند و به یکی از مسافران میدهد و میگوید: پول خرد ندارم؛ دونفری باهم تقسیم کنید! و مسافران بعد از پیاده شدن، باید دنبال خردکردن و نصف کردن آن اسکناس باشند که این در واقع، بیاحترامی به مسافر و نادیده گرفتن حقوق مسافر است.
- برخی از رانندههای بین راهی، به تبع مسیر و مقصد مسافری متفاوت از مقصد اصلی و عمومی، به راههای فرعی و روستاها و … میروند و راهشان را منحرف میکنند و این در حالی است که قبلاً، به بقیه مسافران هم اطلاع ندادهاند و اینجوری، مسافران دیگر را در عمل غیرمنتظره قرار میدهند.
- به دم در این و آن رفتن یا در واقع، شهرگردی در مبداء، باعث آزار دیگر مسافران میگردد؛ توضیح اینکه راننده، با وجود حضور مسافر در داخل ماشین تا مرحله تکمیل سرنشینها و طبق قرار قبلی، به دم در مسافران دیگر میرود؛ درحالی که سوار کردن و پیاده کردن مسافران، باید در محل مشخصی باشد.
- یک راننده بافرهنگ، هیچوقت آشغالی را بیرون پرت نمیکند؛ حتی اگر این آشغال، یک تکهکاغذ شکلات کوچکی بوده باشد؛ هر راننده، موظف است تا نظافت شهرها و همچنین جادههای خارج شهر را رعایت کند. پرتاب کردن بطری پلاستیکی، دستمال کاغذی، پوست میوه یا کاغذپاره یا هر آشغال ریز و درشت دیگر به داخل خیابانها و جادهها، بر خلاف نزاکت و آداب رانندگی و شهرنشینی است و بروز چنین حرکاتی از سوی راننده، موجب ایجاد ذهنیت بد و ناراحتی برخی مسافران میگردد.
- بعضی از رانندهها، تا یک مسافری پیاده میشود، فوری فرصت پیدا میکنند و غیب او را پیش مسافری که هنوز داخل ماشین است، میکنند! و البته خیلی زود هم موضوع، رو میشود و به گوش مسافر پیادهشده میرسد و موجب دلخوری و کدورت بین مسافر و راننده میگردد.
- برخی از رانندهها، بیش از حد تند میرانند و برخی دیگر هم بیش از حد آرام میرانند که در هر دو حالت، دلخوری مسافران را به همراه دارد. مسابقه دادن و حساسیت نشان دادن به سرعت سایر رانندگان هممسیر و همکار و یا کورس گذاشتن با دیگر رانندگان و … نیز باعث دلخوری و نارضایتی مسافران میگردد.
- استفاده راننده از تلفن همراه و ارسال پیامک و … بهخصوص اینکه مکرر باشد. بارها دیده شده حتی راننده ماهر و سابقهدار، در حال نوشتن و ارسال پیامک، از جاده منحرف شده است.
- مصرف سیگار، توسط برخی رانندگان.
- مصرف سیگار توسط مسافران و عدم تذکر راننده در این خصوص.
- برخی از رانندگان، به دلایل مختلف، از قبیل: داشتن چربی خون بالا، فشار خون غیرطبیعی و سایر مشکلات جسمی و حتی روانی که دارند، به دلیل احساس گرمی، ناگزیر شیشه را باز میگذارند و این درحالی است که گردش هوا در جلو محسوستر نیست اما در عقب، ناراحتکننده بوده و برای سرنشینان، میتواند آزاردهنده باشد.
- برخی از رانندهها، عادت دارند هنگام رانندگی، کفشهایشان را درآورند که موجب آزار مسافران میگردند و چهبسا سرنشینان هم نمیتوانند موضوع را مطرح نمایند.
- بعضی از رانندهها، برای بازارگرمی، سخنان دروغی را برای مسافران میگویند؛ مانند اینکه جاده، خراب است؛ مه است؛ برف است؛ لغزنده است یا امروز ماشین نبود و کسی کار نمیکند و از این حرفها که معمولاً هم حرفهایشان و دروغهایشان، زود لو میرود.
- برخی از مسافران، ممکن است مشکلات جسمی و روانی داشته باشند و تا مقصد به دلایلی، مانند: سرگیجه، تهوع و … شیشه را باز بگذارند؛ چنین افرادی را راننده باید در ابتداء و قبل از سوار کردن، سؤال نماید و از سوار کردن چنین مسافری که در طول مسیر ممکن است مشکلاتی را برای راننده و سایر مسافران ایجاد کنند، بپرهیزند. مسافرانی با شرایط غیرعادی، باید به صورت دربست مسافرت کنند.
- بوی پا، بوی عرق و بوی دهان بهخصوص در موارد استفاده از سیر، پیاز و مواردی از این قبیل، چه از سوی راننده و چه از سوی مسافران، باعث آزردگی دیگر مسافران میگردد که باید رعایت شود.
- نامنظم بودن و عدم رعایت زمان و مکان قرار قبلی در سوار کردن مسافران، موجب دلخوری مسافران میگردد.
- دروغ گفتن بعضی از رانندگان؛ مثلاً وقتی مسافر را سوار میکنند، اعلام میکنند حرکت میکنند یا بعد از چند دقیقه، حرکت خواهند کرد؛ درحالی که عکس آن، اتفاق میافتد و راننده به قولی که داده، عمل نمیکند که این حرکت، باعث سلب اعتماد مسافر، در مسافرتهای بعدی میگردد.
- عمل نکردن به تعهدات؛ بعضاً راننده، در مبداء و قبل از حرکت، قولهایی را میدهد؛ مانند اینکه در شهر مقصد، مسافر یا مسافران را به محله یا دم در مغازه یا دم در منزل، خواهند برد اما پس از رسیدن به مقصد، با بهانههای مختلف، مانند تماس تلفنی و کار پیشآمده غیرمنتظره و مواردی از این قبیل، دبه درمیآورد.
- ورود رانندگان به مسائل خصوصی مسافران و سؤال در مورد حقوق ماهیانه، شغل، محل کار و … بعضاً موجب ناراحتی مسافر میگردد.
- ورود راننده به مباحث ایدئولوژیک، قومیتها، لهجهها، بحث سنی و شیعی و مواردی از این قبیل، مشکلاتی را بین مسافران و راننده ایجاد میکند.
- بعضی از رانندهها، به زمان اذان و نماز مسافر در اوقات شرعی، اهمیتی نمیدهند و پشت سر هم تماس میگیرند.
- بعضاً برخی از رانندهها، بدون درنظرگرفتن حقوق مسافران، بهویژه مسافران ثابت، منافع مالی خود را در نظر میگیرند؛ مثلاً وقتی مسافر خوب! گیرشان آمد، از مسافر دیگری که به دلایلی و طبق قرارهای قبلی، کرایه کمتر میدهد یا در وسط جاده پیاده میشود، صرفنظر میکند و آن مسافر مایهدار و خوب کرایهده! را سوار میکند؛ حتی اگر قرار قبلی نیز داشته باشد!
- نظارت بر تخلیه بار، اعم از: بسته، ساک، کیف و … از جعبه، به عهده راننده است تا به سهو یا به عمد هرگونه بسته، بار، ساک، کیف و سایر وسایل مسافران، جا به جا نشده و اشتباهی برداشته نشود.
- یک راننده حرفهای، باید به حداقل اطلاعات فنی ماشین، آگاهی داشته باشد تا در صورت بروز مشکل و یا توقف خودرو، بتواند دوباره آن را به راه بیندازد.
- در صورت بروز مشکل فنی حاد در جاده برای ماشین و خارج شدن حل آن از عهده و توانایی راننده، راننده باید سریعاًماشین دیگری را برای ادامه مسیر مسافران تدارک ببیند و در این مورد، هماهنگیهای لازم را بنماید.
- راننده، تحت هیچ شرایطی، نباید شماره تماس مسافران یا آدرس منزل یا محل کار آنها را در اختیار مسافران یا افراد دیگر قرار دهد.
- ماشین برخی از رانندهها، فاقد کپسول آتشنشانی هست؛ چیزی که برای بسیاری از مسافران، اهمیت دارد و عدم آن، چهبسا باعث سلب آرامش مسافر میشود.
- در موقع تاریکی داخل ماشین در اول صبح یا آخر روز، نورهای اضافی داخل ماشین، باعث آزار مسافران میگردد؛ لذا راننده نباید چراغ، داخل ماشین روشن کند و از روشن کردن گوشی و بازیبازی کردن با گوشی توسط مسافران هم جلوگیری کند. بعضاً برخی از مسافران که قصد شرکت در آزمونی را دارند؛ مثل: دانشجویان یا متقاضیان دریافت گواهینامه و مواردی از این قبیل، برای مرور درسها، مبادرت به روشن کردن لامپ ماشین میکنند یا از نور گوشی همراه استفاده میکنند که در واقع برای دیگر مسافران، ممکن است آزاردهنده باشد.
- برخی از مسافران، به وسیله گوشی همراه یا دستگاههای دیگر سهواً یا با بیتوجهی، طوری از موسیقی و آهنگ استفاده میکنند که حتی با وجود استفاده از هدفون هم چون صدایش آنقدر بالا است که باعث شنیده شدن توسط سایر مسافران میگردد که نهایتاً، موجب پایمال شدن حقوق سایر مسافران میگردد.
- وجود کپسول و مخزن گاز سی.ان.جی در صندوق عقب ماشین و عدم عایقکاری مناسب در فاصله بین صندلی عقب و کپسول گاز، بهویژه در روزهای سرد پاییز و زمستان، باعث اذیت سرنشینان عقب سواری میشود.
- عدم استفاده از کولر در ماههای گرم سال به بهانههای مختلف، از جمله: به فشار افتادن خودرو، مصرف بیشتر بنزین؛ پایین آمدن سرعت خودرو و … که مصداق بیاهمیتی به رفاه مسافران محسوب میشود.
- بیشتر رانندگان، برای تکمیل ظرفیت خودرو برای حرکت، به هر شگردی و حتی به هر دروغی، متوسل میشوند که خیلی زود هم لو میرود و موجب دلخوری و سلب اعتماد مسافران میگردد؛ مانند: اینکه بعضاً به دروغ میگویند مثلاً بعد از 5 دقیقه، حرکت خواهند کرد یا تماس گرفته است و مسافرانش هم اکنون خواهند آمد یا مسافرش به سرویس بهداشتی رفته و یا برای صرف ناهار و نماز رفته است. بعضاً هم ماهرانه حرکات نمایش انجام میدهند و با تلفن همراهشان، تماسهای نمایشی و کذایی انجام میدهند با مسافرانی که وجود خارجی ندارند تا به سرنشینان وانمود کنند که قرار است مسافرانشان بیاید و در این فاصله، مسافر جمع کند.
- گاهی بعضی از رانندگان، در روزها و مناسبتهای بهخصوص سال که مسافران زیاد میشود، کرایهها را افزایش میدهند و با همدیگر هماهنگ میشوند تا مسافران مجبور به پرداخت همان نرخ شوند؛ بعضاً هم وانمود میکنند که قصد رفتن و مسافرکشی ندارند تا مسافران با پیشنهاد و پرداخت کرایه بالا، راضیشان بکنند.
- گاهی برخی از رانندگان، مسافران و سرنشینان را بیشتر از حد معمول، معطل میکنند.
- گاهی برخی از رانندهها، از همکاران راننده خود میخواهند در داخل ماشین آنها بنشینند! با این کار، مسافران فکر میکنند سواری، تکمیل ظرفیت شده و یا فقط تعداد کمی مسافر لازم است و درواقع این روش، فریب سرنشینان و فریب آنهایی است که هنوز پیاده هستند و با دیدن این صحنه و داخل خودرو، فریب میخورند و سوار میشود و آخرسر هم با پیاده شدن راننده همکار راننده ماشین، دلخور میشوند.
- گاهی اتفاق میافتد راننده، اسکناس کهنه و پاره به مسافر برمیگرداند که موجب دلخوری مسافر میگردد.
- بعضی از رانندهها، با این توجیه غلط و عنوان اینکه در یک طرف و در شهر مبداء یا مقصد، مسافر نبوده و نیست و یا مسافری را نتوانسته سوار بکند، ناگزیر باید کرایه بیشتری اخذ کند، مسافر را فریب میدهند.
- بعضاً وقتی ظرفیت سواری تکمیل نمیشود، راننده از مسافران میخواهد و پیشنهاد میکند برای اینکه حرکت کند، هر کدام از مسافران، یک مبلغ اضافی و جبرانی! بپردازند تا حرکت بکند و کرایه کمبود مسافر جبران شود! که این راهکار، برخلاف مقررات جاری و حتی عرفی و اخلاقی میباشد که در بیشتر مواقع، مسافران در رودربایستی گیر میکنند و مجبور میشوند در آن جمعی که قرار گرفتهاند و چهبسا آشنا هم هستند، راضی به این پیشنهاد و درخواست بشوند.
- برخی از رانندههای خطوط مربوط که دارای ماشین مدل بالایی هستند و درواقع از ماشینی غیر از ماشینهای معمول و مورد استفاده در همان خط استفاده میکنند، توقع دارند کرایه بیشتری از سوی مسافر پرداخت شود و معمولاً هم کرایه بالاتری اخذ میکنند.
- برخی از رانندگان، علیرغم توصیهها و رصدهای قانونی و دقت در اخذ مدارک و صدور گواهی و … گاهی قسر در میروند و مشروبات الکلی، انواع مواد مخدر و داروهای آرامبخش مصرف میکنند که در نحوه رانندگیشان، تأثیر مستقیم میگذارد و بعضاً هم باعث تصادفات شدید میگردد.
- برخی از رانندگان، ممکن است بیماریهایی، همچون: صرع و پارکینسون داشته باشند که رانندگی این افراد، خطرساز است؛ همچنین فردی که دچار سکته مغزی شده و بیماران مبتلا به ام اس، جداً باید از رانندگی پرهیز نمایند که در برخی موارد، شاهد پنهانکاری و رانندگی این گروه هستیم.
- برخی از رانندهها در حین مسافریابی، تا مسافری را میبینند، به جای رعایت ادب و برخورد محترمانه، مهاجمانه به طرفش حرکت یا در واقع، حمله میکنند و کیف و ساک را از دست مسافر میگیرند و حتی در برخی موارد، وسایل آنها را در صندوق عقب خوردرو قرار میدهند و آنها را در یک عمل انجامیافته، قرار میدهند.
- برخی رانندهها، علاوه بر گفتارها و تقاضاهای مصرانه و مکرر، وارد رفتار فیزیکی با مسافر هم میشوند و دست مسافر را میگیرند و کشانکشان، در خودروی خودشان مینشانند! گاهی دیده شده یک مسافری، توسط رانندهای در یک خودرو نشانده شده و همراهان وی در سواری دیگر نشستهاند.
- بعضاً مسافری، وسایل شکستنی یا سایر وسایلی را که نیاز به مراقبت بیشتر دارد، در جعبه قرار میدهد؛ مسافر بعد از او، وسایل خود را که سنگین هم است، روی وسایل مسافر قبلی قرار میدهد که در این مورد، باید راننده نظارت داشته باشد تا قرار دادن ناصحیح وسایل روی هم، موجب آسیب رساندن به وسایل مسافران دیگر نگردد.
- برخی از رانندهها، از مسافرانی که بار بهخصوصی را به صورت فلهای حمل میکنند یا تحویل راننده میدهند مانند سررسید یا کادو برای یک اداره، شرکت یا بانک، انتظار و توقع دارند به آنها هم چندتایی اهداء شود و بعضاً لفظاً هم عنوان و مطالبه میکنند که انتظار نا به جایی است؛ رانندگان با در نظر گرفتن اصل عزت نفس، باید انتظارهای اینچنینی نداشته باشند.
- برخی از رانندگان، از هر مسافری، بهخصوص از مسافران ثابت، به تبع اینکه در کجا کار میکند، ممکن است سوءاستفادههایی هم بکنند؛ مثلاً با مسافرانی که در بانک کار میکنند و کارمند بانک هستند، زود پسرخاله میشوند و تقاضاهایی، مانند: این پول را به حساب بزن، این قسط را بگذار توی حساب، این چک را بگذار در حساب، اسکناس نو بیاور برایم و… که درواقع اول خودشان را تحقیر میکنند و آشکارا نشان میدهند که عزت نفسی ندارند. اینها همان رانندگانی هستند که قادر به اداره امور زندگی خود نیستند و وبال گردن دیگران شدهاند. یک راننده اگر میدانست هیچ مسافری قلباً راضی به اینجور خدمات برای راننده نیست، احتمالاً نظرش عوض میشد در بهرهکشیهای اینشکلی.
- اخیراً که با توجه به وضعیت بهداشتی حاکم، در فضاهای بسته ماسک میزنند، برخی از رانندگان، نهتنها به مسافران بدون ماسک تذکر نمیدهند بلکه خود نیز از ماسک استفاده نمیکنند.
- بعضی از رانندگان، متأسفانه برخی از مسافران را که خودشان سواری و به تبع آن، کارت بنزین هم دارند، در شرایطی قرار میدهند که از کارت بنزین آنها استفاده میکنند.
- بعضی از رانندگان از مبداء تا مقصد، با یک جایی از صورتشان، ور میروند و بازی میکنند؛ میبینی راننده پشت رل و در حضور سه، چهار نفر مسافر، دائما ناخنهایش را میجود یا با یکی از ناخنهای انگشتانش، دندانهایش را خلال میکند و یا موی بینیاش را یکییکی میکند؛ موی صورتش را میکند یا موی سیبلش را میکند یا اینکه انگشت داخل سوراخهای بینیاش میکند و با سوراخهای دماغش، ور میرود و حتی بعضاً، ترجیح میدهد در حضور مسافران، محتویات داخل بینیاش را هم بررسی و برانداز کند و شمای مسافر در چنین فضایی، ناگزیر از تحمل چنین وضعیتی هستی و چارهای نداری جز سکوت تا به مقصد برسی.
- برخی از رانندگان، مثل برخی از این آرایشگرها و پیرایشگرها دوست دارند شرح حال زندگی خود را و خانواده خود را از ابتدا تا انتها برای مسافر تعریف کنند و در بیشتر موارد هم وقتی مسافرها ثابت هستند، این داستانهای مستند از زندگی، تکراری میشود و احتمالاً آن مقدار جذابیت اندکی هم که ممکن است داشته باشد، با تکرار اینگونه، از دست میدهد. چنین رانندگانی تا پشت رل قرار میگیرند بهخصوص در مواقعی که یک مسافر سربازی هم جزو سرنشنها بوده باشد، از سربازی خودشان و خاطرات سربازی و شجاعتشان! سخن میگویند؛ از ارزانی زمان شاه، سربازی پسرشان، از کچلی و طاسی دخترشان، از بیماری زنشان و خوشتیپی دامادشان میگویند یا میبینی در طول عمر هفتاد سالهاش، کلاً یکبار به یک سفر خارج از ایران، مثلاً باکو رفته؛ در هردفعه، صحبتهایش را طوری تنظیم میکند تا بلکه در لابهلای جملات، یک اشارهای هم به این سفر باکویش کرده باشد؛ درحالی که هیچکدام از اینها، برای مسافران جالب، جذاب و مهم نیست.
- برخی از رانندگان، در حین سوار کردن مسافران، اعلام میکنند در مبداء هیچ مسافری نداشتهاند و خالی آمدهاند یا اینکه در چند روز اخیر، جریمههای سنگینی پرداخت کردهاند یا ماشین خرج دربرداشته؛ روغن عوض کردهاند و مواردی از این قبیل؛ در حالی که چنین مواردی، کوچکترین ارتباطی به مسافران ندارد و طرح اینگونه موارد از سوی راننده که نشانگر عزت نفس پایین راننده است، نه لزومی دارد و نه محلی از اعراب دارد.
- برخی از رانندگان، وقتی پیادهاند یا در همان حالت قرارگرفته در پشت رل، با دوستان و همکاران خود، شوخیهایی رد و بدل میکنند و این درحالی است که مسافرانی در داخل سواری که ممکن است خانم هم بوده باشند، متوجه و مستمع این شوخیهایی هستند که معمولاً هم از جنس و ادبیات اقلیتی از رانندگان و دور از نزاکت است.
رسانه یادآوری، صدای رسای همه مردم